ગુલીયાન બારે સિન્ડ્રોમ (GBS): એક ગંભીર પણ સારવારયોગ્ય નસોની બીમારી

➤ GBS શું છે?
ગુલીયાન બારે સિન્ડ્રોમ (GBS) એ નસોને અસર કરતી ગંભીર બીમારી છે. આમાં શરીરનું રોગપ્રતિકારક તંત્ર પોતાની જ નસો પર હુમલો કરે છે. તેનાથી શરીરમાં કમજોરી, સુન્નાશ અને ક્યારેક ગંભીર પરિસ્થિતિઓ ઊભી થાય છે.

➤ GBS કેવી રીતે થાય?

GBS ચોક્કસ કારણોસર થતું નથી, પણ સામાન્ય રીતે તે કોઈ ઇન્ફેક્શન પછી થાય છે, જેમ કે:
✅ Campylobacter jejuni બેક્ટેરિયા – પાચનતંત્રની બીમારી કરતા બેક્ટેરિયા.
✅ વાયરલ ઈન્ફેક્શન – જેમ કે સર્દી, ઈન્ફ્લૂએન્ઝા, અથવા કોવિડ-19.
✅ સર્જરી કે રસીકરણ પછી – કેટલાક દર્દીઓમાં સર્જરી કે રસી લીધા પછી GBS જોવા મળે.

➤ GBSના મુખ્ય લક્ષણો શું છે?

➡️ હાથ-પગમાં ઝણઝણાટ અને ખાલીપો.
➡️ પગોમાં ધીમે ધીમે વધતી કમજોરી.
➡️ ચાલવામાં, ઊભા રહેવામાં અને સીડી ચડવામાં મુશ્કેલી.
➡️ શરીરનું સંતુલન ખોવાઈ જવું.
➡️ ક્યારેક શ્વાસ લેવામાં તકલીફ (ભારે કેસમાં).
➡️ હૃદયના ધબકાર અને બ્લડ પ્રેશર પર અસર.

⏳ લક્ષણો થોડા દિવસોમાં વધે છે અને 2-4 અઠવાડિયામાં તીવ્ર થઈ શકે.

➤ GBS કેવી રીતે તપાસી શકાય?

1. નસોની તપાસ (NCS/EMG): નસોની અસર અને શક્તિ માપવામાં આવે.
2. લંબાર પન્ક્ચર (CSF તપાસ): પીઠમાંથી પ્રવાહી કાઢીને તબીબી તપાસ કરવામાં આવે.
3. MRI સ્કેન: અન્ય નસાની બીમારીઓથી અલગ પાડવા માટે.

➤ GBS ની સારવાર શું છે?

GBS માટે તાત્કાલિક સારવાર જરૂરી છે:

✅ IVIG (ઈમ્યુનોગ્લોબ્યુલિન): રોગપ્રતિકારક તંત્રની અસરો ઘટાડે છે.
✅ પ્લાઝ્મા ફેરેસિસ: નુકસાનકારક એન્ટીબોડી શરીરમાંથી કાઢી નાખે છે.
✅ ICU અને વેન્ટિલેટર: જો દર્દીને શ્વાસ લેવામાં તકલીફ હોય.
✅ ફિઝિઓથેરાપી: હાથ-પગને મજબૂત બનાવવા માટે જરૂરી.

⏳ ઘણા દર્દીઓ 3-6 મહિનામાં સુધરતા જાય છે, પણ કેટલાકને સાજા થવામાં વર્ષ લાગી શકે.

➤ GBS માં શું કરવું અને શું ન કરવું?

✔️ શું કરવું?
✅ વહેલી તકે નસની તબીબી તપાસ કરાવવી.
✅ નિયમિત ફિઝિઓથેરાપી અને રીહેબિલિટેશન કરવું.
✅ પૌષ્ટિક ભોજન અને આરામ લેવું.

❌ શું ન કરવું?
? લક્ષણો ન વધે ત્યાં સુધી ડોક્ટર પાસે ન જવું.
? શરીરમાં વધારે બોજ ન મૂકવો.
? ફિઝિઓથેરાપી વિના લાંબા સમય સુધી સુઈ રહેવું.

➤ GBS કયાં સુધી રહેશે?

GBS ક્યારેક થોડા મહિનાઓમાં સુધરી શકે, પણ ક્યારેક સાજા થવામાં વર્ષ લાગી શકે. સમયસર સારવાર અને સતત કાળજી લેવાથી મોટાભાગના દર્દીઓ પુનઃસંગ્રહ કરી શકે.

GBS ગંભીર છે, પણ જો યોગ્ય સારવાર લેવામાં આવે, તો દર્દી નોર્મલ જીવન જીવી શકે!